FINANSOWANIE MEDIÓW

Media komercyjne finansowane są z reklam oraz ze sprzedaży praw, własnych produkcji i formatów (np. seriali). Media publiczne, czyli Telewizja Polska i Polskie Radio, należą do społeczeństwa. Pozyskują środki na działanie tak jak media komercyjne, a dodatkowo są finansowane także z abonamentu.

Media publiczne i komercyjne są przedsiębiorstwami i kierują się nie tylko interesem odbiorców, realizowaniem misji czy otwartością, lecz także zyskiem. Zarabiają na naszej uwadze, sprzedając ją reklamodawcom. Nie dotyczy to mediów społecznych, które utrzymują się z datków odbiorców i z kapitału właścicieli. Nie płacą one za otrzymanie koncesji, ale nie mogą nadawać reklam.

Pieniądze z abonamentu przeznaczane są na realizację misji, czyli oferowanie odbiorcom audycji informacyjnych, publicystycznych, kulturalnych, rozrywkowych, edukacyjnych i sportowych. Oferta programowa ma charakteryzować się pluralizmem, bezstronnością, wyważeniem, niezależnością i innowacyjnością oraz wysoką jakością.

Udział poszczególnych źródeł finansowania w dochodach nadawców publicznych w 2012 roku

Abonament jest głównym źródłem finansowania w 21 z 40 analizowanych krajów. W tych 21 krajach przychody z abonamentu stanowią śr. 71 proc. całego dochodu. W 18 krajach nadawcy publiczni finansowani są głównie ze środków publicznych (pomoc publiczna, granty, podatki).
Polska jest jedynym krajem, gdzie reklama jest głównym środkiem finansowania.

Media publiczne bez reklam? – To możliwe, ale najpierw trzeba zapewnić im inne źródło finansowania – podkreśla Jan Dworak, przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.
"Dla mnie wzorem są ci nadawcy publiczni z Europy Zachodniej, gdzie reklamy są ograniczone albo nie ma ich w ogóle. Aktualne jest pytanie o to, jak telewizja najlepiej ma pozyskiwać środki. Dla mnie pewnym wzorem są nadawcy publiczni z Niemiec, których udział w rynku reklam jest ograniczony, czy BBC, gdzie w ogóle nie ma reklam. Jeśli oderwiemy media publiczne od uzależnienia od rynku reklamowego, dopiero wtedy będą miały szansę właściwie wypełniać swoją funkcję. Wystarczy zresztą porównać utrzymywany z reklam program TVP i w większości jeszcze z abonamentu program Polskiego Radia" – przekonuje w rozmowie z Agencją Informacyjną Newseria Jan Dworak.

Zdaniem przewodniczącego KRRiT, wprowadzenie rozwiązań stosowanych u naszych zachodnich sąsiadów, gdzie stacje publiczne mają bardzo ograniczony dostęp do reklam, zwiększyłoby niezależność publicznych mediów i pozwoliło na tworzenie bardziej ambitnych audycji. Dodatkowo pozwoliłoby to uchronić kształt anten lokalnych (16 oddziałów), które bez pomocy publicznej musiałyby radykalnie zredukować program i upodobnić się do komercyjnych konkurentów.

Trwa debata na temat alternatywnych sposobów finansowania mediów publicznych. Inne modele to m.in. dotacja z budżetu państwa, opłata za każdy nośnik treści multimedialnych (nie tylko telewizor, lecz także np. ekran smartfonu), wliczenie kosztów treści audiowizualnych do opłat za energię elektryczną lub gaz.